zondag 19 juni 2011

Welkom in de MacWhale!

Tijdens de pelagic van Vlissingen naar Aberdeen van afgelopen week hadden we het geluk om een grote groep bruinvissen en dwergvinvissen waar te nemen. In ongeveer een half uur tijd werden meer dan 200 bruinvissen en 10 dwergvinvissen gezien door de spotters aan boord van de Plancius.
Tijdens de tocht vroegen we ons al af wat de reden is geweest van deze grote samenscholing van walvisachtigen. Natuurlijk is een groot voedselaanbod de meest waarschijnlijke oorzaak. In de natuur kennen we het fenomeen 'feeding frenzy's', dit zijn letterlijk schranspartijen van roofdieren die zich te goed doen aan een grote groep prooidieren. Bijvoorbeeld haaien of piranha's die zich massaal op een prooi storten.
In de walvisspotters-wereld is deze kreet ook bekend, om plekken aan te geven waar een grote groep vogels een school vissen aanvalt, soms in combinatie met dolfijnen die de vissen onder het wateroppervlak opjagen. Tijdens de pelagic hebben we een aantal 'feeding frenzy's' waargenomen van met name jan van genten, helaas steeds zonder dolfijnen. Tijdens onze reis naar de Azoren vorig jaar werden deze frenzy's met een glimlach 'sushi places' genoemd door de gidsen.


kleine feeding frenzy op de Noordzee (klik voor vergroting)

Omdat de samenscholing van walvisachtigen die wij tijdens de pinksteren voor de kust van Hull hebben gezien niet echt een 'schranspartij' genoemd kan worden, was ik benieuwd of dit fenomeen vaker is waargenomen. En of hier ook een naam voor bestaat.
Tijdens het zoeken op internet kwam ik een artikel tegen op wildlifeextra.com over een waarneming die onderzoekers van MARINElife hebben gedaan op 21 mei dit jaar in de Celtic Deep. In dit stuk zee, ten westen van Engeland (Cornwall) werden in een stuk van 10 mijl meer dan 20 gewone vinvissen gezien. Dit is sowieso een ongekende hoeveelheid gewone vinvissen in Britse wateren, maar ook heel bijzonder om er zoveel bij elkaar te zien in een relatief klein gebied. 
Teamleider van MARINElife Becky Scott vertelt: "We hebben vijf groepen vinvissen gezien in iets meer dan een half uur, in groepsgrootte van maximaal zeven. De walvissen kwamen regelmatig aan de oppervlakte om te ademen en sommigen waren duidelijk voedsel aan het verzamelen, het was absoluut fantastisch".


gewone vinvis in de Celtic Deep (foto: Tom Brereton/MARINElife)

Verderop in het artikel volgt meer bewijs voor de verklaring van deze samenscholingen. Omdat er ook visserij-experts aan boord waren van het onderzoeksschip, kon op de betreffende locatie direct apparatuur worden ingezet. Dr Jeroen van der Kooij gaf aan: "Akoestische echosounders detecteerden dikke lagen krill, als ook scholen zandspiering in het gebied. Beide zijn bekend als de belangrijkste voedselbronnen voor deze dieren".
Het is mooi dat wat we met boerenverstand al hadden bedacht, ook wetenschappelijk is aangetoond tijdens de waarneming van MARINElife.
Nu blijft de vraag over hoe we dit fenomeen moeten noemen. Gewoon een 'whale gathering'? Een zwemmend buffet? De MacWhale? Als er iemand een beter idee heeft hoor ik het graag. 


Over feeding frenzy's gesproken, hier volgt nog een kijktip voor vanavond. Om 18:45 uur op Nederland 2 : "Nature Great Events". Met vandaag de aflevering 'het grote getij', over de trek van miljarden sardines en de roofdieren die daar op af komen. De frenzy aller frenzy's!
(En anders hopelijk terug te zien op 'uitzending gemist')