Op naar 2013!

Het jaar zit er bijna op. Voor Delta Safari een mooi jaar om op terug te kijken. Vele honderden mensen gingen dit jaar met ons de zee op. Sommigen voor drie dagen naar de broedende papagaaiduikers in Noord Engeland, anderen voor drie uurtjes voor een zonsondergang op de Voordelta. Het weer zat niet altijd mee; we hebben maar 1 tocht echt af moeten lasten, maar we hadden wel erg vaak grijs weer en hoge golven. We hopen dat we in 2013 meer geluk hebben. 

Sunset Safari op de Sirius in de zomer van 2012

Er zijn witsnuitdolfijnen gezien in Engeland en bruinvissen in de Voordelta. De zeevogeltochten in het najaar leverden vele honderden jan-van-genten op, naast een mooi aantal pijlstormvogels en zelfs twee (of drie?) stormvogeltjes achter de boot. Mooie waarnemingen, maar we denken dat het nog beter kan! Daarom gaan we volgend jaar met veel plezier verder met het organiseren van natuurtochten op zee.

Met de schipper van de Sirius zijn inmiddels de eerste data afgesproken voor de Bruinvissen Safari's in het voorjaar (10 maart en 1 april). Klik hier voor info. Ook gaan we vanuit Stellendam zeker weer een aantal Sunset Safari's organiseren in de zomervakantie. Ook hebben we contact gelegd met de schipper van een kleinere visboot, om met kleinere groepen vaartochten te organiseren. Zo denken we aan een voorjaartocht voor natuurfotografen langs de broedkolonies op het Haringvliet.

De weekend-trip naar de Farne eilanden bleek vorig jaar een groot succes. Vanwege het grote aantal voor-aanmeldingen hebben we besloten om dit jaar twee keer naar Newcastle te varen; op 17 en 31 mei. Meer info kan je hier vinden (klik).
Maar we denken ook een stap verder te kunnen maken; een walvistrip naar de Golf van Biskaje. Het is inmiddels gelukt om een aantal hutten te reserveren op de veerboot tussen Engeland en Spanje. Nu nog op zoek naar een geschikte en betaalbare bus en dan kunnen binnenkort de prijzen vastgesteld worden en de inschrijvingen beginnen. Kijk hier alvast voor meer informatie.

Genoeg plannen dus voor het nieuwe jaar! En dan ook nog de mogelijkheid om met een eigen groep een tocht te organiseren. En het initiatief om op korte termijn tochten te organiseren als er walvissen of dolfijnen worden gespot worden voor de kust van Zuid Holand of Zeeland; Whale Alert!

Voor nu wensen we iedereen prettige feestdagen en tot ziens in 2013. Op zee, Natuurlijk!

Bultruggen bij Egmond

Vandaag werden opnieuw bultruggen waargenomen bij Egmond aan Zee. Vanochtend vroeg werd een bultrug ontdekt door de onderzoekers van IMARES, waarna tientallen mensen naar de kust trokken om het dier te zien. Meerdere mensen zeggen dat ze ook een jonge bultrug bij de volwassen bultrug hebben gezien.

Klik hier voor de foto's die Hans Verdaat van IMARES vanochtend van de bultrug maakte
En hier nogmaals op de site van IMARES

Hans Verdaat geeft aan dat er vanaf het schip steeds maar 1 bultrug is gezien. Waarnemers van de KNRM en vanaf de kust zeggen later op de dag ook een jong te hebben gezien. Hier zijn echter nog geen foto's van. 

Na alle aandacht rond de gestrande bultrug op de Razende Bol, haalde deze levende bultrug(gen) ook weer het NOS journaal. Deze keer gelukkig met vrolijke toeschouwers!

Klik hier voor het filmpje van het NOS-journaal

Omdat de overleden bultrug op de Razende Bol voor veel mensen de eerste kennismaking met grote walvissen in onze eigen Noordzee is, is het misschien goed om te weten dat er in 2011 ook al regelmatig (levende!) bultruggen zijn gezien in de Noordzee. Kijk voor een overzicht daarvan op de Google Maps kaart op www.deltasafari.nl. Op dit weblog maken we regelmatig melding van waarnemingen van bijzondere zeezoogdieren in de Noordzee. Als je hierin geïnteresseerd bent geraakt, is het zeker de moeite waard om eens door onze oudere berichten te bladeren.

Twee grote walvissen op Razende Bol

Het zal niemand de laatste dagen ontgaan zijn, dat er een bultrug is aangespoeld op de Razende Bol bij Texel. De dagenlange doodstrijd van het dier heeft de nodige emoties losgemaakt onder de bevolking. Zoveel zelfs dat de terzake kundige redders van het eerste uur in latere instantie zijn zwartgemaakt, bedreigd en beledigd. Hierbij aangewakkerd door 'dierenvrienden' die ten onrechte de illusie de wereld in hielpen, dat het zwaargewonde dier nog een toekomst zou hebben. 

Beelden van de eerste stranding van de bultrug woensdag 12 december. Nadat de walvis was bevrijdt van deze plek is hij even later opnieuw gestand, nog hoger op de zandplaat. (video: Ecomare)

Hoewel we als medewerkers van Delta Safari ook onze sterke gevoelens hebben bij de gang van zaken, willen we vanaf nu vooral naar de toekomst kijken. Hierbij is het echter van belang om ook een reëel verhaal over de stranding van de bultrug en de kansen die hij had weer te geven. We willen hiervoor verwijzen naar de verklaring die is uitgegeven door SOS Dolfijn (klik hier). Waarbij we vooral de oproep aan het einde van de verklaring, voor betere samenwerking en afspraken, van harte ondersteunen.

Zaterdag spoelde er tot ieders verrassing opnieuw een grote walvis aan op dezelfde zandplaat; deze keer een inmiddels overleden potvis. En dat nadat er twee weken geleden ook al twee levende bultruggen voor de kust van Noord Holland werden gezien. 
Hoewel een gestrande walvis altijd een triest gezicht is, is het bij een toenemend aantal waarnemingen van bultruggen voor onze kust, niet verwonderlijk dat er af en toe een ziek of dood dier zal aanspoelen. Bij de bruinvissen, de kleinste walvisachtige van de Noordzee, hebben we deze trend ook gezien. Toen de afgelopen jaren de populatie bruinvissen in de Nederlandse Noordzee groeide, steeg ook het aantal strandingen van bruinvissen op de kust. We kunnen alleen maar hopen dat de bultrug van de Razende Bol een voorteken is van een groeiende populatie bultruggen voor onze kust.

Een overzicht van alle walvisstrandingen op onze kust is te vinden op de website van walvisstrandingen.nl

Nu er twee grote kadavers van walvissen op de Razende Bol liggen doet er zich ook een unieke kans voor om er één te laten liggen als voedselbron voor aaseters. Geen strandtenthouder die er daar last van heeft.
Het kadaver van de bultrug is dan misschien interessant voor de onderzoekers van Naturalis, maar skeletten van potvissen hangen er al genoeg in de diverse musea. Het is ook van grote waarde voor de wetenschap om te kijken hoe de natuur om gaat met zo'n groot kadaver. Met een webcam of een camera-val erbij kan heel Nederland zelfs meekijken welke dieren er op de gigantische berg vet en vlees afkomen. Natuurlijk meeuwen, maar verder? Grijze zeehonden? zeearenden? Ik ben benieuwd. 
Het project 'dood doet leven' heeft al meerdere van deze experimenten in de Nederlandse natuur uitgevoerd. Beelden daarvan zijn te zien op hun website (klik hier).

Het zijn bultruggen!

Donderdag werd er vanuit Den Haag al melding gemaakt van twee walvissen voor de kust. Toen zwemmend in Zuidelijke richting. Vandaag werden ze opnieuw gespot en het blijkt vrijwel zeker om bultruggen te gaan!

Video van Wesley Overman van de bultruggen op grote afstand

Sinds vanochtend zwemmen de twee bultruggen voor de kust van Noord-Holland. Eerst bij Egmond en Bergen. En later vanmiddag zijn ze weer afgezakt naar Castricum. Volgens sommige waarnemers zou het gaan om een moeder met een kalf. 
Het is al heel speciaal dat er een bultrug voor de kust zwemt, maar dat het er twee tegelijk zijn maakt het helemaal bijzonder. De bultruggen die zich de afgelopen jaren voor de kust lieten zien, waren namelijk altijd solitaire dieren.
Omdat de Bultruggen nu weer richting Zuid zwemmen is de kans groot dat ze ook de komende dagen nog hier en daar bij de kust zullen opduiken. Helaas zijn de golfvoorspellingen voor de komende dagen niet ideaal voor het spotten van walvissen. Want  achter golven van twee meter kan zelfs een bultrug onzichtbaar blijven....
Om er achter te komen waar de bultrug het laatst gezien is kan je het beste kijken op waarneming.nl; Klik hier voor de bultruggen-pagina. Of op twitter de #bultrug volgen.

In 2011 werd er langere tijd een butrug voor de kust gezien. We hebben op de website van Delta Safari (klik hier) een overzichtkaart gemaakt in Google Maps van alle waarnemingen van 2011. Van deze bultrug is toen ook aardig wat foto- en filmmateriaal gemaakt, die je kan terugzien via de kaart. Als er iemand een foto heeft van het duo van vandaag, dan horen we dat graag.

Update: Volgens de onderzoekers van IMARES is de bultrug die een week later is aangespoeld op de Razende Bol bij Texel, een ander dier dan de twee die eerder voor de kust zwommen. Dat zou betekenen dat er in een week tijd drie bultruggen voor onze kust hebben gezwommen. Hoe het ook met de gestrande bultrug af gaat lopen, drie bultruggen tegelijk in de Nederlandse Noordzee is al een unicum op zich zelf.

Grijze laatste zeevogeltocht

De laatste zeevogeltocht van dit jaar verliep grijs en af en toe onstuimig. Wat soorten betreft was het 'veel van weinig'. Van een aantal zeevogelsoorten kregen we er heel veel te zien vandaag; drieteenmeeuwen, zeekoeten en jan-van-genten. Bijzondere soorten als jagers of stormvogels lieten zich helaas niet zien.

Veel jan-van-genten achter de boot (Foto; Wiegert Steen)

Even na acht uur vertrokken we in de mist uit de haven van Stellendam. Het plan was om eerst langs de kust van Goeree richting het Brouwershavense gat te varen. Daar overwinteren altijd veel eendensoorten. We waren benieuwd wat we er vanaf de zeekant van konden zien. Niet veel helaas, want het bleef lange tijd mistig. Toch werden er in die eerste uren meerdere groepjes zwarte zee-eenden en tot wel 20 roodkeelduikers gezien. Bij helder weer is het dus zeker de moeite waard om deze route nog eens te varen. 

In de hoop dat er verder op zee meer zicht zou zijn en ook de echte zee-soorten zich zouden laten zien, werd koers gezet naar naar het Noordwesten. We hadden de steven nog geen vijf minuten gedraaid, of er waren al tien zeekoeten geteld. Die zaten dus ook gewoon dicht onder de kust. In de loop van de dag werden nog tientallen zeekoeten geteld. Soms een uur niks, dan weer meerdere vlak achter elkaar. Ook het zicht werd iets beter in de loop van de dag. Maar echt helder werd het nooit. 

Zeekoet (foto; Niels Godijn)

De mist had geen invloed op de meeuwen en jan-van-genten die op de chum (brood en visafval) achter de boot af kwamen. Vlak na het vertrek, tijdens het mengen van een bak visafval met brood en popcorn, werden alvast wat stukjes brood over de reling gegooid. En terwijl wij nog geen 200 meter ver konden zien, kwamen de meeuwen opeens overal uit de grijze soep tevoorschijn. Alsof ze het ruiken!

Ook de jan-van-genten wisten ondanks het slechte zicht de boot gemakkelijk te vinden. Rond negen uur verscheen de eerste! En eigenlijk zijn ze hele dag niet meer weg geweest. Soms twee, dan weer vijf tegelijk achter de boot. Alle leeftijden kwamen voorbij, van donkere eerstejaars tot volwassen vogels en alle kleurschakeringen daar tussenin.

Jan-van-genten (foto; Wiegert Steen)

Duikende Gent (foto; Gerard Visser)

Ook zagen we vandaag weer goed het verschil tussen de kust- en de zeemeeuwen. Waar in de vaargeul bij Stellendam de zilvermeeuwen en een enkele kokmeeuw de boventoon voeren, zijn het op zee de drieteenmeeuwen, grote mantelmeeuwen en een enkele dwergmeeuw. Vooral de drieteenmeeuwen waren weer in grote getale aanwezig bij de boot. Soms zo dichtbij dat je ze bijna aan kon raken. Tijdens het chummen moest ik zelfs een keer achteruit stappen om een botsing met een drieteenmeeuw te voorkomen!

Drieteenmeeuwen hebben 'chum' te pakken. (foto; Gerard Visser)

Waar we tijdens de vorige tocht (eind oktober) nog grote groepen trekkende zangvogels hadden gezien, waaronder de inmiddels 'beroemde' merels, zagen we vandaag alleen enkelingen voorbij vliegen. De meest opvallende waren een velduil en een houtsnip. Waarbij de velduil wel heel strak richting Noordoost vloog. Bestemming Maasvlakte? Voor degene die het niet weten; ieder jaar overwinteren een aantal velduilen aan de Noordkant van de Maasvlakte. 

Maar ook deze keer stal de merel de show! Niet omdat het er veel waren, maar omdat een merel die al een kwartier 'paniekerig' boven het schip had gevlogen uiteindelijk besloot om midden op het dek te landen. Maar zoveel aandacht was deze merel ook niet gewend, dus zij vloog al snel weer op. Verder werden nog een koperwiek, een zanglijster en een klein zangertje gespot. Die laatste was kleiner dan een pimpelmees, volgens sommigen moet het een goudhaantje zijn geweest.

Merel aan dek, midden op zee! (foto; Niels Godijn)

De terugtocht naar Stellendam was af en toe onstuimig. Door de richting van de golfslag werd het schip soms flink heen en weer geschud. De bakken visafval schoven soms over het dek. En de deelnemers moesten handen en voeten gebruiken om zich staande te houden op het natte dek. En toen ook de ijzige wind bij sommigen door de kleren begon te dringen, werd ook toch nog een beetje afzien. Zeevogelen in november is dan ook niet voor watjes!

Ondanks de golfslag werden op de terugweg toch nog twee bruinvissen gespot. 

En zowel op de heen- als de terugweg werden er in het Slijkgat meerdere zeehonden gezien. Grotendeels gewone zeehonden en een enkele grijze.

De route van 17 november volgens Marinetraffic.com. Aan de bovenkant mist een stukje, want we zijn ook de Eurogeul (stippellijn) nog overgestoken.

Foto's en verslagen van deelnemers kan je vinden via de volgende links:

Wiegert Steen (Jan-van-genten en drieteenmeeuwen)

Binnenkort meer.

De triplist volgt later.

Merels op zee

In het verslag van de zeevogeltocht van 28 oktober wordt het al een bijzondere waarneming genoemd (kijk hier); groepen merels midden op de Noordzee. De waarnemingen die we gedaan hebben tijdens onze tocht, vormen nu mede de basis van een analyse van het afwijkende trekgedrag van deze vogels eind oktober. Samen met de waarnemingen vanaf Westkapelle en in Noord-Holland.

Merels boven de Noordzee (foto: Jan Dekker)

Ruud van Beusekom schreef namens de Vogelbescherming een artikel over de bijzondere trek van de merels boven de Noordzee. Kijk hier voor zijn verhaal op natuurbericht.nl. Hij laat zien dat de groepen merels boven de Noordzee waarschijnlijk in de voorgaande nacht gedesoriënteerd zijn geraakt. Vermoedelijk hebben ook niet alle vogels veilig de kust weten te bereiken.

We hopen met onze tochten bijzondere waarnemingen te kunnen doen van bijzondere soorten. Maar het is natuurlijk ook mooi meegenomen als je waarnemingen een stukje van de puzzel oplossen van zo'n bekende 'achtertuin'-soort. 

Grote groep merels boven zee (foto: Maria van Antwerpen)

Het leuke van een dag vogels kijken op zee is, dat je nooit weet welke soorten de dag gaat brengen. Iedere keer kom je toch weer verrassingen tegen. Aanstaande zaterdag 17 november gaan we voor de laatste keer dit jaar de zee op vanuit Stellendam. Er zijn nog een aantal plaatsen vrij voor late beslissers. Je kan tot vrijdagavond 20:00 uur mailen om je op te geven bij info@deltasafari.nl. Meer informatie op deltasafari.nl

Triplist zeevogeltocht 28 oktober

Zoals beloofd zouden we nog met de triplist komen van de zeevogeltocht van afgelopen zondag. En bij het optellen van de uurlijsten zie je dan gelijk dat het goed is om onderweg de tellingen goed op papier bij te houden. Want zowel van de grote jager als de noordse stormvogel blijken we er zes te hebben geteld en geen vier, zoals eerder gemeld.

Ondertussen hebben we ook van een aantal deelnemers nog foto's ontvangen en toegevoegd aan het verslag. Hieronder een foto die we ontvingen van Saskia Jonker, van een vogel die we helaas niet kunnen opnemen in de officiële triplist; de viervleugelige jan-van-gent! Tevens het bewijs dat je met een 'gewone camera' ook hele leuke foto's kan maken tijdens onze tochten:

Twee vogels of vier vleugels? (foto: Saskia Jonker)

Hieronder de triplist, waarbij opgemerkt moet worden dat we de drieteen-, mantel- en zilvermeeuwen niet precies geteld hebben, net als de vele alken en zeekoeten. Ook de jan-van-genten waren zo massaal aanwezig dat we geen exacte aantallen kunnen geven.

2        - Grauwe Pijlstormvogel

6        - Noordse Stormvogel

100+ - Jan-van-gent

6        - Grote Jager

200+ - Drieteenmeeuw

25+   - Kleine Mantelmeeuw

15+   - Grote Mantelmeeuw

15+   - Zilvermeeuw

1       - Geelpootmeeuw

6       - Pontische meeuw

4       - Kokmeeuw

9       - Dwergmeeuw

5       - Stormmeeuw

40+   - Zeekoet

50+   - Alk

40+   - Alk/Zeekoet

1       - Kleine Alk

3       - Rotgans

5       - Roodkeelduiker

4       - Duiker spec.

2       - Middelste Zaagbek

1       - Fuut

3       - Aalscholver

45     - Zwarte Zee-eend

12     - Kramsvogel

127   - Spreeuw

66     - Merel

1       - Koperwiek

2       - Grote Lijster

2       - Veldleeuwerik

1       - Sneeuwgors

1       - Kauw

1       - Heggemus

Buiten mededinging (gezien bij Roompotsluis na de tocht):

1      - Grote Burgemeester (1e kj)

En dan nog twee mogelijke papagaaiduikers onderweg (zie verslag) en een mogelijke vorkstaartmeeuw bij de Oosterscheldekering. Alledrie te ver weg, of te kort gezien. Maar het laat zien dat we de komende jaren nog wel eens op andere soorten kunnen gaan stuiten! Je moet iets te wensen over houden!

Al met al een heel mooi resultaat voor een dagtocht op de Noordzee, met weer een hele andere triplist dan die van de 24 uurstocht in september. (klik hier).

Op zaterdag 17 november gaan we voor de laatste keer dit jaar de zee op voor een zeevogeltocht, deze keer vanuit Stellendam. Benieuwd wat we dan gaan zien? Er is nog voldoende plek! Meer informatie op onze website (www.deltasafari.nl). 

We gaan dan ook op zoek naar de zee-eenden, brilduikers en toppers die overwinteren voor de Zeeuwse kust. En 's middags maken we een ronde over de Noordzee om op zoek te gaan naar jagers, jan-van-genten, alken en zeekoeten. Tijdens de zeevogeltocht vorig najaar, hebben we ook nog 25 bruinvissen gespot in dit gebied. Er zal dus weer genoeg te zien zijn.