dinsdag 11 oktober 2011

De schone kunst van het chummen

Ter voorbereiding van de zeevogeltocht van aankomende zondag, heb ik een duik genomen in de schone kunst van het 'chummen'. Wie chum opzoekt in een (engels) woordenboek zal eerst zien dat dit woord "vriend" of  "maat" betekent. Maar als tweede uitleg wordt gegeven: "A mixture of (frequently rancid) fish parts and blood, dumped into the water to attract predator fish, such as sharks". Oftewel visresten die in het water worden gegooid om haaien te lokken, of in ons geval zeevogels. 


In het buitenland kunnen haaienvissers gewoon naar de supermarkt....


Maar ja, hoe pak je dat aan als je geen kant en klare pakken chum in de winkel kan halen? Bij de laatste zeehondensafari deden we al een proef met visafval dat door de vissers op de Sirius apart was gehouden. Er kwamen zeker meeuwen op af, vooral kleine mantels, maar het visafval zonk snel. Dat moest beter kunnen!
Op de website van collega-zeevaarders Pterodroma adventures las ik, hoe zij dit de laatste jaren hebben aangepakt. En van een aantal deelnemers aan de tocht kreeg ik tips, hoe zij dit bij eerdere tochten hebben aangepakt. Variërend van oud brood tot popcorn met visolie, en ijsblokken met visafval. IJsblokken? Ja, want die zinken niet!


Bij het chummen gaat het niet alleen om zomaar wat vis overboord gooien. Natuurlijk komt daar wel iets op af. Maar om goed resultaat te krijgen zijn er hele theorieën ontwikkelt. Het beste resultaat krijg je door eerst een spoor te trekken met materiaal dat naar vis stinkt. Tegen de wind in varen, zodat het geurspoor alleen maar langer wordt. Zo'n spoor, of trail, kan bijvoorbeeld gemaakt worden door visolie te druppelen, door popcorn gedrenkt in visolie te strooien, of door een uiennet met visresten achter de boot te slepen.
Als het spoor getrokken is kan je gaan liggen dobberen en ter plekke proberen de vogels in de buurt houden. Door bijvoorbeeld brood en visafval te gebruiken of de speciaal geprepareerde diepvries chumblokken te water te laten.
Een andere truc is om een groot chumblok te ankeren, door te varen en een paar uur later terug te komen. In de hoop dat de vogels zich verzameld hebben bij het langzaam smeltende ijsblok.
Wie hier meer over wil lezen kan ook eens kijken op deze website. (Engelstalig)


Ik heb besloten om een spoor te gaan trekken met visolie-popcorn in combinatie met diepvries chumblokken naast de boot. Dit kunnen we nog aanvullen met visafval dat de Sirius weer zal verzamelen en brood dat door een paar deelnemers wordt meegenomen.
Van alle tips voor de chumblokken heb ik een mooi recept gemaakt met een Rotterdams multi-cultureel tintje. De grootste uitdaging was namelijk om vloeibare visolie te vinden die nog lekker stinkt. De meeste visolie zit in capsules, of is ontgeurd en is ook nog eens heel erg duur. Daar hebben we dus niks aan.
Op mijn zoektocht kwam ik uiteindelijk in een Surinaamse toko terecht. Het eerste wat ik daar tegenkwam was Thaise vissaus; een zout brouwsel van anjovis, zout en water. De stank viel nog een beetje tegen, maar stukken goedkoper dan visolie. En vervolgens stuitte op bakkeljouw; Surinaamse gedroogde en gezouten vis. Stinken dat dat doet!!
In een grote bak heb ik een paar goedkope blikjes sardines, de bakkeljouw, popcorn, spekvet, vissaus en water gemengd. Al roerende dacht ik even dat de stank wel meeviel, tot mijn zoon van zijn kamer kwam; "wat is dat voor stank?" Gelukt!
Na twee dagen in de vriezer, zien de blokken er zo uit;




Vandaag heb ik ook de eerste emmer met gemarineerde popcorn gemaakt. De marinade bestaat uit een mix van visolie/levertraan en Thaise vissaus. De visolie stinkt niet eens zo heel erg, in eerste instantie. Tot het even met de lucht in aanraking is geweest. De emmer begint steeds meer te meuren. Snel een deksel er op en in de schuur. Over een paar dagen ga ik wel weer kijken hoe het er uit ziet, want ik wil even weten of de popcorn niet te week wordt. En dan een paar dagen van te voren nog een paar emmers mengen.




Wil je weten of het werkt? Er zijn nog plaatsen vrij op de zeevogeltocht. (zondag 16 okt, dagtocht, vetrek 08:00 uur Buitenhaven Stelendam). Klik hier voor meer informatie. En anders wordt het wachten op het verslag van de tocht.