Dode bruinvis bij Renesse (foto Jaap van der Hiele - EHBZ).
De opvallende aantallen worden ook in de media opgemerkt, waardoor er direct driftig op los gespeculeerd wordt over de oorzaken. Ziektes, verdronken in vissersnetten, te weinig voedselaanbod, allerlei mogelijkheden passeren de revue. De faculteit diergeneeskunde van de universiteit in Utrecht doet onderzoek naar de dode dieren, maar kan nog geen eenduidige oorzaak aangeven. Ik denk ook niet dat die er is.
Misschien moeten we de oorzaak wel zoeken met een positieve inslag; er zijn aanwijzingen dat er meer bruinvissen voor onze kust zitten. En dan gaan er ook meer dood.
De aantallen kadavers zijn wel hoger dan normaal, maar statistisch gezien is nog geen reden voor paniek. Er leven volgens schattingen 300.000 bruinvissen in de Noordzee, waarvan ongeveer 30.000 voor onze kust. Bruinvissen worden 15 tot 20 jaar jaar oud, wat betekent dat per jaar gemiddeld 1500 tot 2000 van 'onze' bruinvissen een natuurlijke dood sterft. In de afgelopen jaren spoelden steeds tussen de 300 en 500 bruinvissen aan op onze stranden, dus veel kadavers bereiken onze stranden niet eens.
Op de website walvisstrandingen.nl staat een bericht over het grote aantal strandingen in juli. Hier wordt onder andere de mogelijke relatie gelegd tussen de hoeveelheid strandingen en de opvallende harde wind voor deze tijd van het jaar. Op dagen met een harde aanlandige wind is er ook een stijging van het aantal aangespoelde dieren. Het zou dus heel goed kunnen dat de stijging komt doordat in verhouding meer kadavers door de wind richting onze kust zijn gedreven.
De grafiek op walvisstrandingen.nl. Blauwe balken; aantal bruinvissen per dag. Rode lijn is gemiddelde wind volgens opgave KNMI.
De stijging van het aantal strandingen lijkt in de tientallen procenten te gaan lopen (al moeten we nog afwachten hoe het jaar verder verloopt). Mogelijk verblijft een groter deel van de Noordzee populatie momenteel voor onze kust, wat ook een toename van het aantal dode dieren oplevert. Een toename van de populatie kan komen door een beter voedselaanbod in onze regio, of, en dat is minder goed nieuws, juist door een slechter aanbod elders.
Sportvissers melden eerder ook al dat er dit jaar een opvallende stijging is van het aantal haaien dat wordt gevangen tijdens vistrips voor onze kust. Het lijkt er dus op dat meer dieren uit de top van de voedselketen onze kusten opzoeken.
Ik zie daarom nog geen reden voor paniek over de strandingen. De aantallen zijn nog goed te verklaren door een groei van de populatie voor onze kust in combinatie met de wind van de afgelopen periode. Pas als er tientallen dieren per dag op het strand liggen, moeten we echt in paniek gaan raken.
